Vlagprotocol

Vlagprotocol: een vlaginstructie

De minister-president heeft voor het uithangen van de vlag vanaf rijksgebouwen een vlaginstructie vastgesteld, ook wel vlagprotocol genoemd. Het is een instructie die het gebruik van een vlag beschrijft op bepaalde dagen. Voor (lokale) overheden geldt dit als protocol, voor particulieren en private instellingen is het een advies.

Nederlandse vlag

De Nederlandse vlag is het symbool van eenheid en onafhankelijkheid van het Koninkrijk der Nederlanden. Overal waar de vlag op het Nederlands grondgebied wordt gebruikt, moet deze een ereplaats hebben. Vaste voorschriften voor de afmeting zijn er niet, maar de verhouding staat vast: lengte staat tot de breedte als 3:2.

Kleuren Nederlandse vlag

De 3 officiële kleuren in de Nederlandse vlag zijn helder vermiljoen (rood), helder wit (wit) en kobaltblauw (blauw). Het is niet toegestaan reclame, versieringen of teksten op de vlag te drukken. De vlag dient altijd schoon te zijn en niet versleten of verkleurd.

Uitgebreid of beperkt vlaggen

Voor het gebruik van de Nederlandse vlag wordt onderscheid gemaakt tussen uitgebreid vlaggen (UV) en beperkt vlaggen (BV). Bij uitgebreid vlaggen wordt de vlag uitgestoken op alle rijksgebouwen, zoals ministeries, scholen, gemeentehuizen etc.
Bij beperkt vlaggen wordt de vlag alleen uitgestoken op de hoofdgebouwen van de ministeries en die van instellingen als de Kamers der Staten-Generaal, de Raad van State, de Algemene Rekenkamer, de Nationale Ombudsman, het Kabinet van de Koning en de Hoge Raad der Nederlanden.

Dagen vlaginstructie

De vlaginstructie houdt in dat de Nederlandse vlag op rijksgebouwen uithangt op de onderstaande dagen. Als de dagen op een zondag of op een christelijke feestdag vallen, dan geldt de datum tussen de haakjes vermeld.

• 31 januari (1 februari): verjaardag prinses Beatrix (BV);
• 27 april (26 april): Koningsdag, verjaardag koning Willem-Alexander (UV);
• 4 mei: Dodenherdenking, vlag halfstok vanaf 18.00 uur tot zonsondergang (UV);
• 5 mei: Nationale Bevrijdingsdag (UV);
• 17 mei (18 mei): verjaardag koningin Máxima (BV);
• Laatste zaterdag in juni: Veteranendag (UV);
• 15 augustus (16 augustus): formeel einde Tweede Wereldoorlog (UV);
• Derde dinsdag van september: Prinsjesdag, Opening Staten-Generaal (alleen in Den Haag) (UV);
• 7 december (8 december): verjaardag prinses Catharina-Amalia (BV);
• 15 december (16 december): Koninkrijksdag (BV).

Uithangen en hijsen van de vlag

Een gehesen vlag mag nooit de grond raken of het verkeer hinderen. Dit mag ook niet als de vlag halfstok hangt. De vlaggenstok moet dus een goede lengte hebben. Tussen zonsondergang en zonsopgang mogen de vlaggen niet worden gehesen of blijven hangen. De vlag mag wel blijven hangen als de kleuren duidelijk te zien zijn.

De vlag halfstok

Als de vlag halfstok moet hangen, wordt de vlag eerst vol gehesen. Daarna wordt de vlag langzaam en statig neergehaald, totdat het midden van de vlag op de helft van de normale hoogte is gekomen. Hierna wordt de vlaggenlijn vastgebonden. De vlag wordt niet opgebonden. Bij het neerhalen van een halfstok gehesen vlag wordt deze eerst langzaam en statig vol gehesen. Daarna wordt de vlag op dezelfde manier neergehaald.

Oranje wimpel en bijzondere gebeurtenissen

Op Koningsdag en op de verjaardagen van de leden van het Koninklijk Huis wordt de Nederlandse vlag met een oranje wimpel gehesen. Bij alle andere gelegenheden wordt er zonder oranje wimpel gevlagd. Bij bijzondere gebeurtenissen in de Koninklijke familie, zoals overlijden, huwelijk en geboorte, kan een speciale vlaginstructie afgekondigd worden. Tijdens officiële bezoeken van buitenlandse staatshoofden wordt alleen gevlagd in de plaatsen die worden bezocht.

Meerdere vlaggen

Naast de Nederlandse vlag kunnen ook provinciale, regionale of landenvlaggen hangen. Als er 2 of meer vlaggen worden gehesen, moeten deze een groot zijn en op gelijke hoogte hangen. Bij 2 vlaggen is de ereplaats van de Nederlandse vlag rechts, gerekend met de rug naar de vlaggen. Bij 3 vlaggen moet de vlag in het midden hangen. Als de provinciale en de gemeentelijke vlag naast de Nederlandse vlag komen, dan is de opstelling: gemeentelijke vlag links, Nederlandse vlag midden, provinciale vlag rechts. Alleen als het een gemeentelijke aangelegenheid is, moet de gemeentevlag rechts. Als er naast de Nederlandse vlag vlaggen van andere landen gehesen worden, dan bepaalt de eerste letter van de landnamen in de Franse taal de volgorde.

Vlaggen op verjaardag prinsessen

Op de verjaardag van prinses Alexia en prinses Ariane hoeft er niet gevlagd te worden. Ze zijn niet opgenomen in de vlaginstructie, omdat ze niet de eerstvolgenden in de lijn van de troonopvolging zijn, na koning Willem-Alexander. Prinses Amalia komt wel voor in de vlaginstructie voor, zij is de eerstvolgende van de troonopvolging.